ISTORIJA FK „MORAVA“
Grupa žitkovačkih sportskih entuzijasta, uglednih intelektualaca i zanatlija rešila je da osnuje fudbalski klub. Sama ideja o osnivanju kluba potekla je u kafani kod Radeta Jankovića. Podstaknuti masovnom pojavom kvalitetnih fudbalskih timova u gradovima jugoistočne Srbije kao i pripreme fudbalske reprezentacije Jugoslavije za odlazak na prvo Svetsko prvenstvo u fudbalu, koje je održano u Urugvaju (Montevideo) energično su zahtevali da se i u Žitkovcu osnuje fudbalski klub.
FK „Morava“ Žitkovac osnovan je na dan Sv. Trojice 17. juna 1930 godine na „Starom groblju“ kod četiri bresta uz trinaest svojeručnih potpisa osnivača.
Oko imana kluba nisu se lomila koplja, industrijalac i vlasnik crepane Dragutin Popović predložio je ime koje su svi sa oduševljenjem prihvatili. Prvu šniranu fudbalsku loptu u Žitkovac tog dana doneo je iz Jagodine Miodrag Vučković zvani „Jagodinac“. Opremu, dresovi bordo boje, gaćice bele i čarape sive kupio je Dragutin Popović, zastavu kluba doneo je Kostadin Marinković – „Koja Pekar“.
Osnivači fudbalskog kluba Morava bili su: Ilija Acić (lekar), Dragutin Popović (industrijalac), Miodrag Lazarević (advokat), Vojislav Srećković (pravnik), Dimitrije Mita Martinović (upravnik Monopola), Miodrag Vučković (šef železničke stanice), Budimir Buda Stojanović (policijski pisar sreza), Radomir Janković (kafedžija), Boško Martinović (službenik), Duško Trško Dimitrijević (mehaničar), Mile Miladinović (obućarski radnik), Kostadin Koja Marinković (pekar) i Mile Rakić (penzioner).
Tog dana 17. Juna 1930. godine, posle ručka, pop Dušan Vasilijević dao je blagoslov igračima i osnivačima kluba. Na improvizovanim zaprežnim kolima Mileta Rakića fudbaleri, praćeni kolonom navijača krenuli su put Aleksinca na zakazanu utakmicu sa FK „Deligrad“ iz Aleksinca. Svoju prvu utakmicu fudbaleri Morave izgubili su rezultatom 3:2. Prvi gol za FK „Morava“ postigao je Bora Stanimirović – Rača, on je na toj utakmici postigao oba gola. Morava je igrala u sastavu: Đorđe Dodić, Mile Živković, Mile Marjanović, Žika Rakić, Boško Marjanović, Vlasta, Duško Marinković, Bora Stanimirović Rača, Lazar, Milan Marjanović i konjički kapetan iz Aleksinca ime i prezime ostalo u zaboravu i još nekoliko momaka iz Prćilovice i Moravca čija su imena nažalost ostala zaboravljena.
Godine 1931. FK Morava zvanično postaje član Jugoslovenskog loptačkog saveza i takmičio se u okviru Niškog loptačkog podsaveza u ligi Moravske fudbalske župe. Prvi predsednik FK Morava bio je Miodrag Lazarević.
Klub nije imao svoj teren do 1938. godine, treninzi su održavani na prostoru kod železničke stanice, zatim na „Starom groblju“ kod četiri bresta i na mestu gde se sada nalazi zgrada MZ Žitkovac. To su bili mali tereni nepropisnih dimenzija, tako da su zvanične utakmice odigravane na terenu FK „Deligrad“ u Aleksincu. Od članarine i dobrovoljnih priloga klub plaća zakupninu za njivu gde je i sadašnje igralište.
FK „Morava“ je od 1931 pa sve do početka Drugog svetskog rata igrala u ligi Moravske fudbalske župe. Za vreme rata na zvaničnoj Skupštini prestaje rad FK „Morava“ i daje slobodni tretman svim fudbalerima, bez ikakve obaveze prema klubu.
Početkom aprila 1946. godine sportisti Žitkovca započinju svoj razvoj u oslobođenoj Srbiji. Svečani trenutak i obnovu FK „Morava“ otvorio je Dragiša Jevtić „Maskarac“. Dragiša Jevtić i Ratomir Dodić 1945. godine registruju klub kao Fiskulturno društvo Morava. U okviru društva osim fudbala, postajale su i sekcije za odbojku, atletiku, stoni tenis i šah.
U prvom posleratnom prvenstvu Morava se takmiči u Okružnoj ligi Niš. Reorganizacijom takmičenja 1947 godine, FK „Morava“ se takmiči u novoformiranoj ligi Aleksinačka zona.
Godine 1951. zbog teške materijalne situacije klub menja ime u FK „Železničar“ i sve do 1954. godine nastupa pod ovim imenom.
Narodni odbor Opštine Žitkovac 1. jula 1954 godine preuzima klub i vraća prvobitni naziv.
Prvi veliki uspeh FK „Morava“ ostvaruje u sezoni 1958/59 kada postaje prvak Aleksinačke zone i postaje član Podsavezne lige Niš u kojoj nastupa do 1961. godine.
Sezone 1963/64 na kraju prvenstva Morava zauzima drugo mesto u Opštinskoj fudbalskoj ligi Aleksinac i plasira se u ligu Prvog razreda podsaveza Niš.
Takmičarske 1965/66 za ulazak u viši rang FK „Morava“ razigrava u kvalifikacijama protiv dva protivnika FK „Kosanica“ iz Kuršumlije i FK „Graćanski “ iz Niša, ostvaruje veliki uspeh i pobedama se kvalifikuje u jedinstvenu ligu Niški fudbalski podsavez.
Sezone 1974/75 FK Morava osvaja Kup opštine Aleksinac.
Najveći uspeh u svojoj istoriji FK „Morava“ ostvaruje u sezoni 1977/78 kada postaje prvak Međuopštinskog fudbalskog saveza Niš – Liga prvog razreda Istok i postaje član Niške fudbalske Zone grupa Sever. Iste sezone FK „Morava“ osvaja i Opštinski kup Aleksinac.
Sledeći uspeh Morava ostvaruje u sezoni 1987/88 kada postaje prvak Međuopštinskog fudbalskog saveza Niš i kvalivikuje se u Nišku regionalnu fudbalsku ligu.
Takmičarske 1997/98 na kraju prvenstva FK „Morava“ zauzima drugo mesto i razigrava kvalifikacije sa ekipom FK „Idealkompani“ iz Donjeg Vlasa gde pobedama u obe utakmice ostvaruje ulazak u Nišku fudbalsku zonu.
Od 2000 godine FK „Morava“ se takmiči u ligi Fudbalskog saveza Nišavskog okruga.
Nakon dve decenije Morava ponovo postaje zonaš. Takmičarske 2018/19 Morava zauzima drugo mesto na tabeli lige Nišavskog okruga i po propoziciji takmičenja direktno se plasirala u Zonu Centar.
Tokom svog postojanja klub je osvojio brojne turnire, zahvalnice, diplome, odigrao veliki broj utakmica sa klubovima većeg ranga takmičenja (Kvarner Rijeka, Partizan Beograd, Radnički Niš, Radnički Pirot, Lirija Prizren, Hajduk sa Liona, Napredak Kruševac, Jagodina…)
U klubu se povremeno radilo sa mlađim kategorijama 1960-tih i 70-tih godina. Sa decom su povremeno radili fudbaleri koji su prestali da igraju fudbal zbog povreda ili zbog poznijih godina. Oni su želeli svojim stečenim znanjem, iskustvom i ljubavlju prema fudbalu da pomognu dečacima koji su dolazili na igralište da prate treninge i utakmice i šutnu po koju loptu.
I ako je tada bilo finansijskih sredstava za normalniji rad klubova nije se dovoljno ulagalo u infrastrukturu, nije bilo dovoljno kvalitetnih travnatih terena, svlačionica i pratećih prostorija, sportskih rekvizita ali i stručnih lica – fudbalskih trenera. Stručni treneri su radili sa seniorima, a ligaška takmičenja mlađih kategorija bila su privilegija gradskih klubova.
U međuvremenu organizuju se seminari za fudbalske trenere tako da i FK “Morava“ šalje svoje kandidate na stručno usavršavanje. Klub je ozbiljnije počeo da radi sa juniorima izgradnjom kvalitetnog travnatog terena 1974. godine, jer su sportski objekti već bili spremni, a igralište je dobilo atribute savremenog stadiona sa atletskom stazom. Sa decom rade treneri Branko Stojiljković (vodio i prvi tim), Dragan Ristić, Stanimir Petrović, Vidojko Todorović, Zoran Mladenović, Zvonko Petrović, Dragoslav Marjanović…
Sa decom su radili i iskusni fudbaleri kao što je bio Dragan Vučković, kasnije Dejan Živković i ostali, ali oni su imali i punu podršku od strane tadašnjih predsednika kluba: Srbe Markovića, Zvonka Stanimirovića, itd.
Početkom osamdesetih godina u klubu su oformljene dve kategorije omladinskog tima: kadetski i omladinski tim. Postojali su svi potrebni uslovi za formiranje kvalitetnog igračkog kadra. Radilo se po planu i programu pa je interesovanje dostiglo vrhunac. Tih godina je stadion u Žitkovcu bio pun mladih fudbalera, tako da su ljudi koji su zaduženi za raspored treninga (pored treninge prvog tima) imali pravih muka da obezbede termine i uslove za održavanje treninga. Sa grupom starijih juniora radili su Dragoslav Ristić i Stanimir Petrović: tada je omladinski tim postigao najveći uspeh u istoriji kluba, plasman u Omladinsku ligu regiona Niš. Dok su sa kadetima radili Vidojko Todorović i Zoran Mladenović i osvojili prvo mesto u kadetskoj ligi Opštinskog saveza Aleksinac.
Osamdesete godine su bile veoma uspešne za mlade sportiste FK “Morave“. Najveća zahvalnost za takav rad pripada trenerima koji su marljivo i u kontinuitetu radili i brusili mlade fudbalske bisere. Mnogi od njih su kasnije bili i uzdanice prvog tima.
Takav uspeh ponovljen je devedesetih godina kada je tim juniora osvojio prvo mesto u omladinskoj ligi OFS Aleksinac.
Posle jedne od velikih kriza u radu FK “Morava“, od 2000 do 2002. godine, kada je klub bio pred rasformiranjem uz inicijativu bivših fudbalera i ljubitelja kluba iz Žitkovca kao i uz pomoć tadašnjeg Saveta MZ- Žitkovac i Sportskog saveza-Aleksinac izabrana je konstituisana nova Skupština kluba, sačinjeni dugoročni i kratkoročni programi i planovi za rad kluba u kojim je značajno mesto dato radu sa mlađim kategorijama u “Školi fudbala.“
Nastupa jedan duži period stručnog rada sa juniorima koji u kontinuitetu traje i danas. Vrlo brzo su okupljene dve kategorije juniora, učenika OŠ “Vuk Karadžić“ iz Žitkovca i okoline koji su radili sa profesorom Viobranom Radisavljević i nastavnikom Bratislavom Rajkovićem. Sačinjen je stručni štab kojim su prišli trener Dragoslav Ristić i bivši i uspešni junior i senior Miša Zdravković.
Ekipa starijih pionira priključena je kvalitetnoj ligi grada Niša, dok su se mlađi uključili u ligu OFS Aleksinac. Zbog sve većeg broja dece članova Škole fudbala pri klubu Upravni odbor je angažovao i bivše fudbalere: Dragana Marjanovića, Gorana Kostića i Željka Miladinovića.
Prvi put u istoriji kluba omladinci FK “Morava“ iz Žitkovca gostuju van granica svoje zemlje. U okviru organizacije za turizam i sport OTIS Aleksinac, pionirski tim učestvuje i postiže izvanredan rezultat na međunarodnom turniru HISAR 2004 održanom u Bugarskoj. Učesnici turnira bili su: FK “Hristo Botev“ iz Plovdiva (Bugarska), FK “Zagorje“ iz Zagorja ob Savi (Slovenija), FK “Hisar“ iz Hisara (Bugarska) i FK “Morava“ iz Žitkovca (Srbija). U prvom kolu su pioniri “Morave“ savladali favorizovanu ekipu “Hrista Boteva“ sa 1:0, i plasirali se u finale. U finalu su igrali nerešeno sa domaćom ekipom “Hisar“ 2:2 i posle boljeg izvođenja jedanaesteraca osvojili prvi međunarodni turnir.
Iste godine u organizaciji OTISA održan je i drugi međunarodni turnir u Žitkovcu. Uz učešće FK “Napredak“ iz Aleksinca (Srbija), FK “Rudar“ iz Al. Rudnika (Srbija), FK “Hisar“ iz Hisara (Bugarska) i FK “Morava“ iz Žitkovca (Srbija).
U prvom kolu pioniri “Morave“ savladali su ekipu “Rudara“ sa 6:0, a u finalu savladali “Napredak“ sa 2:0 i tako osvojili drugi međunarodni turnir.
U Školi fudbala radi se po programu rada sa mlađim kategorijama FSS koji je dobijen na stručnim seminarima zadnjih godina.
Jedan od parametra koji kazuje da se ozbiljno i kvalitetno radi sa juniorima je trenutno stanje u ekipi seniora našeg kluba, ali i klubova višeg ranga iz okoline. Naša ekipa seniora bogatija je od 2009. godine za desetak mladih fudbalera koji su prošli kroz sopstvenu Školu fudbala pa je prosek oko 18,5 godina u ekipi koja je sigurno najmlađa ne samo u Okružnoj ligi Niša gde se takmiči već i šire. I kao takva ekipa se nalazila u gornjem delu tabele ove lige.
Od 2013 godine Školu fudbala preuzimaju bivši fudbaleri i licencirani treneri Ivica Milanov, Saša Smiljković i Oliver Stefanović. Prvi put u istoriji FK Morava postoje četiri takmičarske fudbalske selekcije. Cicibani, Petlići i Pioniri, dok sa kadetima radi bivši fudbaler Dragan Vučković. U omladinskoj školi marljivo trenira i radi preko 80 dečaka svih kategorija. Takođe u radu trenera priključuju se i aktivni fudbaleri Slobodan Janković i Ninoslav Savić. Morava iz Žitkovca slobodno može da se pohvali da je brend u stvaranju mladih fudbalera.
Zbog teške materijalne situacije i velikih troškova takmičenja kadeta i omladinaca primorani smo da mlade fudbalere posle 15-te godine ustupamo
klubovima iz okruženja. Ostaje nam moralna obaveza da pratimo njihovo napredovanje i poželimo da nam se vrate i zaigraju u našoj sredini, a posebno smo zadovoljni kada saznamo da su postali članovi poznatijih klubova, što se zadnjih godina dešava.
FK “Morava“ se ponosi sa mlađim kategorijama pri Školi fudbala i u njih ulaže značajniji deo svog skromnog budžeta.
Sigurno je uspeh ukazati im na sve negativnosti poroka a od angažovanja trenera i samih fudbalera zavisi njihovo napredovanje u fudbalu. Morava iz Žitkovca slobodno može da se pohvali da je brend u stvaranju mladih fudbalera, međutim od ove godine na žalost više ne postoji škola fudbala. Dokle će to trajati videćemo, ali jasno je da dečaci iz Žitkovca, Prćilovice, Moravca, Adrovca, Suhotna, Nozrine, Stubline, Moravskog Bujmira i Lužana žele da igraju fudbal. Ostaje zagonetka kada će Upravni odbor FK Morava pokrenuti rad omladinske škole fudbala.
Takođe moramo pomenuti da od 2014 godine u sklopu fudbalskog kluba Morava, osnovan je i Ženski fudbalski klub Morava koja se i danas takmiči.
Na kraju da pomenemo i naše najvernije navijače popularne Gromove koji prate naš klub na svim utakmicama.
Od ove sezone ekipa portala „www.maxsport.rs“ bavi se izveštavanjem o klubovima nižih liga, za vreme jesenjeg dela sezone rađeni su izveštaji sa mečeva, usled završetka sezone i zimske pauze portal je pokrenuo nekoliko projekata: 1. Analiza jesenjeg dela sezona prvenstava; 2. Prezentacija klubova nižih liga; 3. Transferi klubova nižih liga. Ukoliko ste zainteresovani za saradnju sa našim portalom koja je potpuno besplatna i zasniva se na dobroj volji kluba, igrača ili pojedinca koji prati klub i želite da se čuje o Vašem klubu, mestu, transferu možete se javiti na email adresu „izvestajinizihliga@maxsport.rs“, facebook profil „Izveštaji nižih liga“ ili instagram profil „izvestajinizihliga“.
Sportski pozdrav!
